مراسم بزرگداشت استاد محدث، مصحح و پژوهشگر متون تاریخی، به همراه رونمایی از نسخه تصحیح شده کتاب نزهه القلوب حمدالله مستوفی در دانشگاه زنجان برگزار شد.

نزهةالقلوب دانشنامه ای از حمدالله مستوفی که سال ۷۴۰ قمری و در سه بخش نوشته شده‌ است. بخش اول آن به کانی ‌شناسی، گیاه ‌شناسی و جانورشناسی‌ مرتبط است. بخش دوم در موضوع تن و روان انسان و بخش سوم و مفصل ‌ترین بخش کتاب نیز در زمینه جغرافیا تالیف شده است که در سال جاری به کوشش میرهاشم محدث به صورت کامل، به چاپ رسیده ‌است.

دکتر مسعود بیات معاون پژوهشی دانشکده علوم انسانی دانشگاه زنجان در مراسم بزرگداشت استاد میرهاشم محدث اظهار داشت: این کتاب نمونه کوچکی از آن دریای عظیم است که انسان احساس مباهات و کوچکی علمی می کند در برابر این استاد بزرگوار که این آثار بزرگ را تالیف و یا تصحیح کرده اند.

وی با بیان اینکه اکنون جامعه علمی و دانشجویان از آثار این استاد بهره می برند، گفت: چندی پیش که کتاب نزهه القلوب را مطالعه می کردم، واقعا به ارزش بالای این کتاب پی بردم. این کتاب به حوزه هایی پرداخته است که مورد توجه هیچ کسی نبوده است و منحصر به فرد است.

وی افزود: همان طور که در تاریخ سیاسی، جامع التواریخ را به عنوان سبک تاریخ نگاری وجود دارد که از دوره مغول تا دوره قاجار ادامه پیدا می کند و توسط مورخین  مورد تبعیت قرار می گیرد، نزهه القلوب نیز واجد ارزش هایی است که حتی در جامع التواریخ هم نمی توان آن ها را پیدا کرد و به حوزه های منحصر به فردی پرداخته است. 

در ادامه، دکتر سیده لیلا تقوی، مدیر گروه تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه زنجان، نیز در مراسم رونمایی کتاب نزهه القلوب و بزرگداشت استاد محدث بیان داشت: باعث افتخار است که در حضور استاد بزرگی هستیم که بالغ بر 50 کتاب تصحیح نموده اند و با تصحیح های خود، خدمت بزرگی به علم و فرهنگ این سرزمین انجام داده اند.

دکتر تقوی با اشاره به اینکه دکتر محدث از خانواده بزرگ و فرهیخته ای هستند، گفت: دایی مادر ایشان آقا بزرگ طهرانی، مؤلف کتاب 29 جلدی الشریعه و کتاب 17 جلدی طبقات در زمینه تاریخ تشییع هستند و پدربزرگ ایشان، میرجلال الدین محدث است که بیش از هفتاد اثر ترجمه، تالیف و تصحیح کرده اند. دایی بزرگوار ایشان جناب جلال آل احمد که نامشان در تاریخ ماندگار است. ما امروز افتخار می کنیم که در خدمت این خاندان فرهیخته هستیم.
مدیر گروه تاریخ و تمدن دانشگاه زنجان تصریح کرد: این مراسم گام کوچکی است برای بزرگداشت انسان های بزرگ و والایی مانند دکتر محدث که توانایی علمی و همت عالی ایشان بر هیچ کس پوشیده نیست. اساتید تمامی رشته ها می دانند که تصحیح متون کار بسیار دشواری است که توانایی و همت  بالایی را می طلبد.

وی متون تاریخی را نشانگر شناسنامه، هویت ملی و پایه های فرهنگی و تمدن اسلامی ایران دانست و اظهار داشت: کسی که این متون را حفظ و تصحیح کند و بتواند عملی انجام دهد که اهل علم و دانشجویان بتوانند راحت تر از آن بهره بگیرند، در واقع خدمت بزرگی به علم و فرهنگ این سرزمین و حفظ گنجینه های این کشور کرده است.

استاد محدث ضمن قدردانی از مسولین دانشگاه زنجان برای مراسم رونمایی از کتاب نزهه القلوب بیان داشت: کاری را که انتظار داشتم گروه های تاریخ و تمدن دانشگاه های تهران و یا قزوین انجام دهند، زنجان در کمال محبت آن را برگزار کرد.

مصحح و پژوهشگر متون تاریخی با بیان اینکه بزرگترین وظیفه ی ما، احیای خدمات پدرانمان است، گفت: این آثار تا عصر صفوی مایه افتخار ما هستند. ما میراث دار این میراث های گران بها هستیم؛ باید تا آن جا که می توانیم با سماجت و پشتکار، این آثار را به نسل بعدی منتقل کنیم. 

وی با اشاره به اینکه اگر علمای ایران را از صفحه تاریخ دنیا حذف کنیم، نه تنها عالم اسلام بلکه جامعه ی بشریت هیچ چیز ندارد، افزود: در صورت حذف علمای ایران از تاریخ جهان، جامعه ی بشریت در نهایت فقر و بیچارگی علمی، ادبی، صفتی و اخلاقی خواهد بود. در این زمینه نه غلو می کنم و نه حب وطن است که مرا به گفتن این نکته وامی دارد.

استاد محدث تشریح کرد: در گذشته قسمت سوم این کتاب در زمینه جغرافیا، یک بار توسط لسترنج و بار دوم آن توسط مرحوم دبیر سیاقی به چاپ رسیده است.
مصحح متون تاریخی با بیان اینکه چهل سال از عمر خود را با عشق و علاقه صرف تصحیح متون کرده است، بیان داشت: یک مادر حامله نه ماه را باعشق تحمل می کند تا فرزند صالح به بار بنشیند؛ همان طور هم یک مصحح یک یا دو سه سال تحمل می کند تا نتایجش به بار بنشیند.

وی با دعوت نسل های آینده و جوان به تصحیح متون و کتب مختلف، اظهار داشت: به مدت سه سال و روزی ده ساعت بر روی این کتاب کار می کردم. 716 سال پیش این کتاب نوشته شده است و 150 سال است که صنعت جاپ به ایران آمده است، اما یکبار این کتاب چاپ نشده است. امیدوارم که شاهد چنین کاستی هایی در اینده نباشیم.
استاد محدث در پاسخ به این پرسش که آیا به نسخه های مادر و پایه دسترسی دارید، خاطرنشان کرد: دسترسی به همه نسخ برای من ممکن نیست؛ چون هزینه آن را ندارم که دسترسی پیدا کنم و مجبورم به نسخ موجود در ایران اکتفا کنم. روش کار من این است که فقط یک کتاب را اساس کار نمی کنم و سعی دارم تصحیح درست و کاملی به خواننده بدهم.