سرطان روده بزرگ یا رکتوم دومین علت مرگ ناشی از سرطان در مردان و زنان در جهان  است و تخمین زده شده که در سال 2015 قریب به 132 هزار و 700 مورد جدید مبتلا به این بیماری تشخیص داده شده باشد.

شانس زنده ماندن و افزایش طول عمر در مبتلایان به این بیماری 1 در 20 است و زنان با خطر کمتری نسبت به این سرطان روبرو هستند.

چندین عامل خطر وجود دارند که شانس ابتلا به این سرطان را افزایش می دهند:

سن: شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ در مردان زیر 40 سال بسیار کم است و 90 درصد مبتلایان مرد، بالای 50 سال هستند.

سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده با این سرطان زندگی کند، شانس ابتلا به این بیماری افزایش می یابد و فرد در معرض خطر باید از سنین جوانی تحت غربالگری قرار گیرد.

سابقه قبلی ابتلا به سرطان کولورکتال: اگر قبلا فرد مبتلا به این سرطان بوده باشد، خطر ابتلای جدید به این بیماری افزایش می یابد.

بیماری های التهابی روده: اگر فرد به یکی از بیماری های التهابی روده مانند کرون یا کولیت اولسراتیو برای چندین سال مبتلا باشد، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ بالا می رود.

شیوه های معینی از زندگی به نظر می رسد، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند:

*نوشیدن الکل

*سیگار

*ابتلا به دیابت

*فعالیت بدنی کم و چاقی

*رژیم غذایی با چربی بالا و عمدتا گوشت های فراوری شده.

این بیماری به دلیل رشد غیرطبیعی سلول ‌ها اتفاق می ‌افتد که می ‌توانند به بافت ‌های دیگر بدن حمله کنند یا در آنها تکثیر یابند. نشانه‌ها و علائم این بیماری می ‌تواند شامل مواردی همچون خون در مدفوع، تغییر در حرکت ‌های روده، کاهش وزن و خستگی همیشگی باشد.

سرطان روده بزرگ قابل پیشگیری است؟

خبر خوب این است که این سرطان معمولا قابل پیشگیری است. بهترین روش برای پیشگیری از این بیماری قرار گرفتن تحت غربالگری از سنین 50 سالگی به بعد است. اگر شما سایر عوامل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارید، با پزشک خود در مورد کنترل آنها باید مشورت کنید. شما همچنین ممکن است در سنین جوانی نیاز به غربالگری این بیماری داشته باشید.

چند روش غربالگری برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ شناخته شده است:

معاینه راست‌روده: در این معاینه پزشک راست‌ روده را معاینه می ‌کند تا وجود هرگونه مورد را بررسی کرده و آن را از نظر آغشته ‌بودن با خون مورد بررسی قرار می‌ دهد.

پروکتوسکوپی: در این روش از طریق دستگاه ‌های خاصی به ‌صورت مستقیم داخل راست‌ روده و قسمت ‌های تحتانی روده بزرگ را مورد مشاهده قرار می ‌دهند. از طریق این روش نیمی از سرطان ‌ها قابل تشخیص هستند. در این روش ممکن است بیمار احساس فشار کند، اما احساس درد نخواهد کرد.

کولونوسکوپی: در این روش با ابزارهای خاصی، مشاهده کلی روده بزرگ و راست‌ روده ممکن می‌ شود. در این حالت نیز فرد دردی را احساس نخواهد کرد.

در صورت وجود هرگونه توده در طول این قسمت‌ ها باید بخشی از توده برداشته شود تا در زیر میکروسکوپ از نظر وجود بافت یا سلول‌ های سرطانی مورد بررسی قرار گیرد.

مطالعات مختلف همگی بر این موضوع تاکید دارند که شانس مردان برای ابتلا به پولیپ و سرطان بسیار زودتر از زنان است بنابراین غربالگری های اولیه برای سلامت مردان بسیار ضروری تر است.

کدام اقدامات خطر ابتلا را کاهش می دهند؟

کاهش مصرف گوشت: کاهش مصرف گوشت های فرآوری شده و در عوض جایگزین کردن آنها با میوه و سبزیجات برای 5 وعده در روز مفید است. این تغییرات به تنهایی می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را تا 50 درصد کاهش دهد.

ورزش: به همه افراد به خصوص مردان توصیه می شود برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری حداقل روزانه 30 دقیقه ورزش کنند. تحقیقات نشان می دهد که مردان چاق بیشتر از زنان چاق در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند. همچنین تحقیقات نشان می دهد که افراد با چاقی شکمی، بیشتر از افراد با چاقی باسن در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.

ترک سیگار و نوشیدن الکل: سیگار کشیدن یکی از عواملی است که شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد. مصرف تنباکو از طریق تنفس، عامل مهمی در بروز سرطان روده بزرگ است. همچنین تنباکو عامل مهمی برای تحریک پولیپ روده و افزایش اندازه آن است.

 مراجعه به پزشک: اگر علایمی مانند مدفوع خونی، دل‌ درد و کاهش وزن بدون دلیل مشاهده شد، حتما به پزشک مراجعه کنید.

                                                                 با آرزوی سلامتی و تندرستی

                                                                          معاونت دانشجویی

                                                                       مرکز بهداشت و درمان